Amersfoort 75 jaar geleden geïnstitueerd

Na de Afscheiding van 1834 zijn er ook in Amersfoort verschillende personen, die zich niet langer kunnen verenigen met de leer zoals die in de plaatselijke Nederlandse Hervormde Kerk wordt gebracht en voortaan in ‘onderlinge samenkomsten’ bijeenkomen. In de nacht van 8 op 9 januari 1837 wordt er door ds. H. de Cock van Ulrum een Christelijke Afgescheiden Gemeente geïnstitueerd. Vier jaar later besluit men om ‘toelating en erkenning’ bij de koning aan te vragen, wat op 8 september 1843 wordt verkregen. In 1869 verenigen de Christelijke Afgescheiden Gemeenten en de Gereformeerde Kerken onder ’t kruis zich op landelijk niveau tot de Christelijke Gereformeerde Kerk. In Amersfoort gaat men daar in mee.

In 1874 ontstaat er binnen de Christelijk Gereformeerde Kerk van Amersfoort onenigheid over het optreden van de plaatselijke predikant, ds. M. Bruininks. Daarop besluit een deel van de leden zich aan de gemeente te onttrekken en een Vrije Gereformeerde Gemeente te stichten. Het pand Muurhuizen 202 wordt daarbij als kerk ingericht.

In het begin van de jaren dertig ontstaan er moeilijkheden in de gemeente, als het merendeel van de leden besluit zich aan te sluiten bij de Oud Gereformeerde Gemeenten rond ds. Boone. Omdat ouderling G. Veen het daar niet mee eens is, begint hij eigen diensten te beleggen. Samen met ‘de heren De Kruyf, Schreuder en De Klok’ meldt hij zich vervolgens op 31 juli 1931 bij de kerkenraad van de Gereformeerde Gemeente te Zeist, ‘met het verzoek om aangenomen te worden als lid’. Op 4 september 1931 willigt de kerkenraad dit verzoek in. Tevens gaat men ermee akkoord dat er in Amersfoort een ‘station’ van Zeist wordt gesticht.

Na enkele jaren in een gehuurde zaal (in de Stovestraat) bijeen te zijn gekomen, besluiten de leden in 1934 om twee oude huisjes in de Stovestraat aan te kopen, deze af te breken en daar een nieuw kerkje te bouwen. Op 18 mei 1935 kan het nieuwe kerkgebouw (met zo’n 250 zitplaatsen) reeds in gebruik worden genomen. Ds. J.R. van Oordt spreekt daarbij over 1 Thessalonicenzen 5:8-9.

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, op 10 mei 1940, moeten alle inwoners van Amersfoort de stad verlaten. Tijdelijk krijgen zij onderdak in Noord-Holland. Omdat er grote stukken land bij Amersfoort onder water zijn gezet en er fel verzet wordt geboden, verleggen de Duitsers het offensief in de richting van Scherpenzeel. Amersfoort ontsnapt daardoor aan langdurige beschietingen en bombardementen.

Nadat de afdeling in Amersfoort voldoende levensvatbaar is gebleken, zelf in de ambten kan voorzien en ook in financieel opzicht op eigen benen kan staan, vindt op 30 mei 1942 de instituering tot zelfstandige gemeente plaats. Ds. M. Heikoop gaat daarbij voor. Tijdens deze dienst bevestigt hij A. van Hell en N.W. Schreuder tot ouderling en G. van den Berg A. Blankenstijn tot diaken.

In verband met de groei van de gemeente ontstaat er in de loop van de jaren vijftig gebrek aan zitplaatsen. Omdat uitbreiding van het bestaande kerkgebouw niet mogelijk is, moet er naar een andere oplossing worden gezocht. Onverwachts wordt men daarbij in de gelegenheid gesteld om het kerkgebouw van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt aan de Zuidsingel over te nemen. Na een grondige restauratie wordt het ‘nieuwe’ kerkgebouw (met 750 zitplaatsen) op 11 december 1963 in gebruik genomen door ds. C. Harinck.

In 1964 krijgt de gemeente voor het eerst een eigen predikant in de persoon van ds. J. van Haaren. Op 27 februari 1967 wordt het gezin van de predikant zwaar getroffen door het overlijden van hun zoontje Gerard, op de leeftijd van bijna drie jaar. Verschillenden van Gods volk mogen echter geloven, dat dit kind een beter lot is bereid.

Ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Beatrix, op 30 april 1980, spreekt ds. Van Haaren op zondag 4 mei over 1 Kronieken 29:20: “Daarna zeide David tot de ganse gemeente: Looft nu den HEERE uw God. Toen loofde de ganse gemeente den HEERE, den God hunner vaderen en zij neigden het hoofd en zij bogen zich neder voor den HEERE en voor den koning.” Een bandopname van deze dienst wordt aan Koningin Beatrix aangeboden. In verband met het vertrek van ds. A. Vergunst naar het Amerikaanse Kalamazoo, wordt ds. Van Haaren per 1 januari 1981 benoemd tot docent aan de Theologische School te Rotterdam.

Eind 1982 krijgt ds. Van Haaren met zijn gezondheid te kampen. Enkele maanden later wordt er een ernstige longkwaal bij hem geconstateerd, die niet kan worden weggenomen. Nadat hij op 20 juli 1983 nog een huwelijk in Blauwkapel heeft bevestigd, overlijdt ds. Van Haaren op 2 augustus 1983, op de leeftijd van 49 jaar. Vier dagen later vindt de begrafenis plaats. Tijdens de rouwdienst spreekt ds. J.J. van Eckeveld over Psalm 23:4: “Al ging ik ook in een dal der schaduw des doods, ik zou geen kwaad vrezen, want Gij zijt met mij Uw stok en Uw staf, die vertroosten mij.”

In 1986 verbindt ds. J.W. Verweij zich aan de gemeente. In verband met de groei van de gemeente, de parkeerproblemen in de omgeving van de kerk en de onmogelijkheid om het kerkgebouw op de bestaande plaats verder uit te breiden, valt in hetzelfde jaar het besluit om in Amersfoort-Zuid een nieuwe kerk met kosterswoning te bouwen. Door allerlei bezwaren duurt het echter nog tot in het begin van de jaren negentig voordat er met de bouw kan worden begonnen.

Begin 1992 vertrekt ds. Verweij naar Rijssen-Zuid. In hetzelfde jaar krijgt men alweer een nieuwe predikant in de persoon van ds. W. Visscher. Op 20 april 1993 neemt deze de nieuwe ‘Elimkerk’ (met 1250 zitplaatsen, een ontmoetingshal en verschillende verenigingsruimten) officieel in gebruik. Hij bedient daarbij het Woord uit Psalm 93:5b: “De heiligheid is Uwen huize sierlijk, HEERE, tot lange dagen.” Het oude kerkgebouw is inmiddels aan de burgerlijke gemeente verkocht. Bij de verhuizing naar de nieuwe kerk wordt het B.A.G.-orgel uitgebreid met een derde klavier.

Bron: J.P. Sinke (& drukkerij van Velzen)