“…maar nog is het einde niet”, Matth. 24:6b.
Er werd allerwege gehoopt dat aan het einde van dit jaar de gevolgen van corona minder zouden zijn. Maar de situatie is geheel anders. ‘En nog is het einde niet’ is ook hier van toepassing, zo is te vrezen.
De discipelen vroegen aan de Heere Jezus naar tekenen van Zijn toekomst en van de voleinding der wereld. Dan wijst de Heere Jezus op pestilentiën en meerdere andere zaken. “Doch al deze dingen zijn maar een beginsel der smarten”, zo onderwijst Hij. Even verder lezen we dat Hij zegt: “En dit Evangelie des Koninkrijks zal in de gehele wereld gepredikt worden tot een getuigenis allen volken; en dan zal het einde komen".
Wij beleven nog steeds zeer ernstige en zorgelijke tijden. Gods sprake is in deze dingen over de gehele wereld en tot ons kerkmensen. Wie merkt het op? Wat werkt het uit? Waar brengt het ons?
De dienst op oudejaarsdag is een goede gelegenheid om vanuit Gods Woord stil te staan bij de ernstvolle tijdsomstandigheden. Aan het einde van dit bewogen jaar past belijdenis van schuld en verootmoediging voor Gods aangezicht. In het licht van het naderend oordeel; Zijn voetstappen worden gehoord.
“Maar nog is het einde niet”. Het Evangelie van vrije genade mag nog gepredikt worden. De Heere schenke door Zijn Heilige Geest de toepassing in verloren zondaarsharten.
Het lijkt ons zeer passend, zeker nu, op de eerste zondag van januari stil te staan bij de prediking van Johannes de Doper. Hoe hij als de roepende in de woestijn in de geest en de kracht van Elia het volk aanzegt dat de bijl reeds aan de wortel van de boom ligt. Zijn uiterst ernstige prediking tot bekering mocht uitlopen op de aanwijzing van het Lam Gods, Wiens heraut hij mocht zijn.
Aan het einde van het jaar zijn wij genoodzaakt om opnieuw met een voortgangsbericht coronapandemie naar uw kerkenraden toe te komen.
Een ingrijpende beslissing
Maandag jl heeft de minister-president in een toespraak ‘vanuit het Torentje’ mededeling gedaan van het kabinetsbesluit over te gaan tot een zogeheten lockdown: Nederland gaat op slot tot D.v. 19 januari 2021. Wij zijn ervan overtuigd dat u met ons dit besluit als zeer ingrijpend hebt ervaren.
Wij delen met het kabinet de ernst van de situatie. Er zijn grote zorgen rond de volksgezondheid; met recht kunnen wij spreken van een noodsituatie: de besmettingen nemen fors toe; dat geldt ook voor de opnames in de ziekenhuizen. Er is sprake van overbelasting van het zorgpersoneel en andere betrokkenen bij de zorg- en (psycho-) sociale hulpverlening.
Er valt niet uit te sluiten dat de situatie de komende tijd nog verder verslechtert, ook al zijn er regionale verschillen.
Gevolgen voor de kerken: enkele overwegingen
Wij hebben ons indringend beraden op deze ernstvolle situatie en wat deze voor gevolgen heeft voor de kerken. Wij delen met u enkele overwegingen:
Wij voelen als kerkverband de grote verantwoordelijkheid van kerken voor de volksgezondheid, niet alleen van onze eigen kerkmensen maar ook van de samenleving als geheel. Die verantwoordelijkheid ervaren wij des te indringender nu de situatie de afgelopen periode zeer verslechterd is. Het verplicht ons allen tot grote voorzichtigheid, ook richting onze (doop)leden om hen te blijven wijzen op hun verplichtingen, zowel rond de erediensten als op andere momenten.
Bij onze bezinning hebben wij de (dringende) adviezen betrokken van zowel de overheid (minister van Justitie en Veiligheid F. Grapperhaus) als van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO). Dringende adviezen met als kernboodschap om ‘alle religieuze bijeenkomsten digitaal te houden en fysieke bijeenkomsten tot een minimum te beperken, of als het niet anders kan tot maximaal 30 personen te beperken.’
Strikt wettelijk gezien verandert er voor de kerken weinig. Zoals bekend, is de godsdienstvrijheid verankerd in de Grondwet en zijn bijeenkomsten in kerken uitgezonderd van het verbod op groepsvorming. Ook de zogeheten Coronawet geeft kerken een uitzonderingspositie, in die zin dat wel de bekende RIVM-maatregelen gelden maar dat niet ingegrepen kan worden in de aantallen kerkbezoekers. Over deze bijzondere positie van de kerken wordt veel gesproken in de politiek, de samenleving en de media. De veelgehoorde vraag is: ‘Waarom geldt voor de kerken een uitzondering?’ Deze bijzondere positie brengt een extra verantwoordelijkheid met zich mee om voorzichtig te handelen, juist nu ook op kerken een beroep wordt gedaan bij te dragen aan de bestrijding van het coronavirus.
Wij beseffen samen het grote belang van de voortgang van de erediensten: voor ouderen, jongeren en onze gezinnen. Gedurende ruim 8 maanden kunnen wij als gemeenten niet op de gebruikelijke wijze samenkomen. Wij ervaren gezamenlijk de grote pijn. Ondanks de pijn mocht de Woordverkondiging voortgang hebben. Het past ons de Heere voor dit voorrecht te erkennen.
Een drietal lijnen, een tweetal adviezen
Bij onze afweging en onze adviezen hebben wij een drietal lijnen getrokken:
Wij willen onverminderd vasthouden aan de eigen verantwoordelijkheid van de kerkenraden
Wij adviseren om alle activiteiten tot een minimum te beperken. Catechisaties, bijeenkomsten van verenigingen, koren en andere soorten kerkelijke bijeenkomsten niet fysiek te laten plaatsvinden, maar uitsluitend digitaal
Wat betreft de erediensten doen wij een dringend beroep op uw kerkenraden uw verantwoordelijkheid te nemen die ‘past’ bij de ernstvolle situatie en de genomen lockdown-maatregelen Wij adviseren u -opnieuw- een (substantiële) afschaling van het aantal kerkgangers per eredienst te overwegen, in het besef dat dit een pijnlijk besluit is. Maar wij adviseren uw kerkenraad een duidelijke stap te zetten.
Wij roepen u op de ontwikkelingen te blijven volgen, ook in de komende weken rond de Kerstdagen en de jaarwisseling. Mocht de situatie verslechteren, dan vertrouwen wij er op dat u vervolgstappen zult zetten. Dit kan betekenen dat u moet besluiten de erediensten te houden met een samenstelling ‘zo klein als noodzakelijk wordt geacht.’
Wellicht ten overvloede wijzen wij er nog op dat buiten het kerkgebouw alle maatregelen van lockdown gelden.
Afsluiting
Er is meer dan eens gesproken over het houden van bidstonden. Op de boven genoemde dagen is er naar onze gedachten vanuit het Woord alle reden deze zaken aan de orde te doen komen. Dit verenigd met “gaat in uw binnenkamer” (Jes. 26:20) en “vernedert u dan onder de krachtige hand Gods.” (1 Petr. 5:6).
De Heere mocht er genadig in mee komen met de onmisbare werkingen van Zijn Heilige Geest. Want alleen wat Hij werkt, zal bestaan. Naar Zijn welbehagen om Jezus’ wil. Die prediking en bediening mogen nog voortgaan.
Broeders, in dit laatste voortgangsbericht van dit jaar hebben wij indringende beslissingen ter overweging aan u voorgelegd. Wij hebben respect voor de wijze waarop u gedurende een lange periode uw verantwoordelijkheid hebt ingevuld. In het licht van de ernst van de huidige coronacrisis, met name op het gebied van de volksgezondheid, doen wij opnieuw een beroep op uw kerkenraad uw verantwoordelijkheid te nemen.
Wat is -eveneens opnieuw- wijsheid en nabijheid van de Heere onmisbaar! Ons gezamenlijke gebed is, dat de Heere ons wijsheid schenkt en ons in Zijn gunst wil gedenken.
Wij wensen u gezegende Kerstdagen.