20-08-2015 - Eind deze maand wordt de Gereformeerde Gemeente te Breda opgeheven. Op zondag 30 augustus wordt in het kerkje aan de Vriesdongen de laatste dienst gehouden. Na Andijk, Zaandam, Hellevoetsluis en Stad aan t Haringvliet is het de vijfde gemeente in de afgelopen vijf jaar die noodgedwongen haar deuren moet sluiten.
De geschiedenis van de Brabantse gemeente gaat terug tot het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw, als er op doordeweekse avonden kerkdiensten worden belegd in een zaaltje van ”Ons Huis” aan de Waterstraat. Omdat er ook behoefte bestaat om ’s zondags bijeen te komen, treedt men in overleg met de leiding van het Protestants Militair Tehuis over het gebruik van het televisiezaaltje.
In De Saambinder van 5 april 1951 wordt daar verslag van gedaan: ‘Vele leden van onze gemeenten, wonende in en nabij Breda, zochten al enige tijd een geschikte plaats om in eigen kerkverband op de dag des Heeren te kunnen samenkomen. Thans is het zover gekomen dat een lokaal beschikbaar gekomen is. Op Zondag op de vastgestelde tijden 10.00 en 6.30 uur zullen leesdiensten worden gehouden in het Chr. Militair Tehuis, Keizerstraat. Br. v.d. Panne zal onder inroeping van de onmisbare zegen des Heeren deze samenkomsten beginnen, welke in het vervolg dan door br. Baaij zullen worden geleid’.
Enkele maanden eerder heeft N.P. Baaij zich losgemaakt van de plaatselijke Christelijke Gereformeerde Kerk en heeft hij contact gezocht met J. van de Panne te Oud-Vossemeer, die namens de Commissie voor de Inwendige Zending is aangesteld als evangelist. Gedurende een halfjaar worden de diensten waargenomen door Van de Panne, waarna Baaij het werk overneemt.
In 1952 wordt het gezelschap te Breda als afdeling bij Sprang-Capelle ondergebracht en wordt Baaij tot ouderling bevestigd.
Vijf jaar later wordt de kerkenraad uitgebreid met de diakenen A.D. Huizer en B.J. Nieuwenhuize en op 7 april 1959 volgt de instituering tot zelfstandige gemeente.
Omdat de voorgangers zich in het televisiezaaltje vrijwel niet verstaanbaar kunnen maken, wordt in 1961 besloten het pand Spoorstraat 48 aan te kopen. Met een minimum aan kosten worden daarin een kerkzaal met zeventig vaste zitplaatsen, een kleine kerkenraadskamer en een catechisatielokaal gerealiseerd.
Een oproep van ds. L. Rijksen om Breda financieel te steunen, leidt tot een zodanige stroom aan giften, dat er enkele weken later al een dankbetuiging in De Saambinder kan worden geplaatst: ‘De spontane offerzin en gulle hulp heeft ons zeer getroffen. (...) Het benodigde bedrag hebben we ruimschoots kunnen lenen tegen lage rente, en ook daarin blijkt dat de Heere ons tot hiertoe heeft geholpen’, aldus de bouwcommissie.
Op 4 april 1962 neemt ds. A. Kok het nieuwe kerkgebouw in gebruik. In verband met de groei van de gemeente valt in 1969 het besluit om aan de Vriesdongen tot nieuwbouw over te gaan. Op 27 mei 1970 vindt de eerste steenlegging plaats en op 23 september 1970 neemt ds. A. Hoogerland de nieuwe Eben-Haëzerkerk (met 162 zitplaatsen) officieel in gebruik. Hij spreekt daarbij over 2 Kronieken 6:41: ‘En nu, HEERE God, maak U op tot Uw rust, Gij en de ark Uwer kracht; laat Uw priesters, HEERE God, met heil bekleed worden en laat Uw gunstgenoten over het goede blijde zijn.’
In het begin van de jaren zeventig stijgt het ledental tot boven de 130. Een aanzienlijk deel van de leden is in die jaren werkzaam als beroepsmilitair. Daarnaast verdienen verschillende leden hun brood op de suikerfabriek van CSM. Verder worden de zondagse diensten vaak bijgewoond door schippers, verpleegkundigen en dienstplichtige militairen.
Omdat de omstandigheden zich wijzigen en steeds meer jonge gezinnen naar elders vertrekken, daalt het aantal kerkgangers in de loop der jaren helaas tot onder de twintig. Als ouderling G. Bos en diaken H. Heikoop in de loop van 2013 aangeven dat ze zich genoodzaakt zien hun ambt neer te leggen, besluit de classis Dordrecht om Breda per 1 januari 2014 als afdeling bij Dordrecht onder te brengen.
Hoewel het opheffen van de gemeente pijn doet, zijn de overgebleven leden blij dat het kerkgebouw binnenkort wordt ingericht als inloopcentrum voor evangelisatieactiviteiten. Daarmee blijft het gebouw gelukkig beschikbaar voor de verspreiding van Gods Woord.
J.P. Sinke, Krabbendijke