Op zondag 22 november heeft de Gereformeerde Gemeente te Enkhuizen haar 150-jarig bestaan herdacht. Tijdens de middagdienst sprak ds. G. Heijkamp over Psalm 68:20: ‘Geloofd zij de Heere dag bij dag overlaadt Hij ons. Die God is onze Zaligheid. Sela’.
Het thema van de preek was: Gedenken, in dankbaarheid aan de Heere. Daarbij wees hij op:
Gezegend door de Heere
Zalig in de Heere
Prijzen van de Heere.
Het ontstaan van de Enkhuizer gemeente gaat terug tot 1865, toen er uit één van de gezelschappen in het Zuiderzeestadje een Kruisgemeente ontstond. Wie de gemeente heeft geïnstitueerd, is niet bekend. Na aanvankelijk in een woonhuis bijeen te zijn gekomen, betrekt men al spoedig een verbouwd vispakhuis in de Breedstraat, in de volksmond ook wel ”Ansjoviskerkje” genoemd.
In januari 1869 krijgt de gemeente reeds een eigen predikant in de persoon van ds. J.W. van den Broek. Als de Kruisgemeenten en de Christelijke Afgescheiden Gemeenten zich in datzelfde jaar op landelijk niveau met elkaar verenigen, houdt ds. Van den Broek zich daarbij afzijdig en blijft hij met zijn gemeente op zichzelf staan. Hij acht de vereniging ‘ontijdig, oneerlijk en gevaarlijk’.
In december 1880 verbindt ds. A. Schaafsma Ozn. zich aan de gemeente. Tijdens diens ambtsperiode ontstaat er grote verwarring en dreigt de predikant meermalen te vertrekken naar elders. Op 9 januari 1887 ziet hij zich genoodzaakt zijn bediening neer te leggen.
In oktober 1888 brengt men een beroep uit op oefenaar A. Makkenze te Alkmaar, die dit beroep aanneemt. Enkele weken later vestigt hij zich in Enkhuizen, in het pand Breedstraat 45. Op verzoek van de kerkenraad gaat hij voortaan in het oude ambtsgewaad (mantel, bef en steek) gekleed. Op 9 januari 1889 wordt hij door ds. A. Verheij tot predikant bevestigd. In een brief aan de kerkenraad van Rijssen merkt ds. Verheij over zijn medebroeder op ‘dat de gemeente van Enkhuizen met hem een zegen van de Heere heeft ontvangen. (...) Waarlijk, ik zou van hem zeggen: ‘Zie, waarlijk een Israëliet, in welken geen bedrog is’.
Van 1896 tot 1901 wordt de gemeente gediend door ds. P. van der Heijden. Zijn traktement bedraagt 200 gulden per jaar. Daarnaast is ook de opbrengst van ‘de bus’ voor de predikant bestemd en mag hij vrij wonen. In verband met de groei van de gemeente wordt het kerkgebouw in 1900 van een galerij (‘de kraak’) voorzien.
Als ds. P.M. van Loon in 1903 zijn intrede heeft gedaan, ontstaan er al spoedig problemen over zijn levenswandel. Hoewel de kerkenraad bereid is om na het afleggen van schuldbelijdenis weer met een schone lei te beginnen, gaan de leden daar niet mee akkoord. Met 39 tegen 2 stemmen spreken zij uit ‘ds. Van Loon niet langer te begeren’. In de loop van 1905 vertrekt hij naar Lemmer.
In 1909 verbindt ds. G.J. Wolbers uit het Amerikaanse Kalamazoo zich aan de gemeente. Eind 1921 wordt hij echter ernstig ziek. Nadat hij tijdens zijn ziekte nog over ‘de zalige en hemelse verwachting’ heeft gesproken, overlijdt hij op 11 januari 1922, in de leeftijd van 55 jaar.
Na het overlijden van ds. Wolbers gaan er vooral vrije voorgangers en predikanten van de Federatie van Oud Gereformeerde Gemeenten in de gemeente voor. Na verloop van tijd ontstaat er echter behoefte aan een meer geordend kerkelijk leven en dringen steeds meer leden erop aan zich aan te sluiten bij de Gereformeerde Gemeenten. Op 13 januari 1932 gaat de classis Amsterdam van de Gereformeerde Gemeenten hiermee akkoord.
In 1963 betrekt de gemeente een nieuw kerkgebouw op de hoek van de Van Bleiswijkstraat en het Wegje. Na bijna een halve eeuw vacant te zijn geweest, krijgt men in 1971 weer een eigen predikant in de persoon van ds. M.J. van Gelder. Na hem zijn het ds. A.B. van der Heiden en ds. J. Baaijens die zich aan de gemeente verbinden.
Sinds 2007 wordt de gemeente gediend door ds. G. Heijkamp. Onder zijn voorzitterschap worden de gemeenten van Andijk en Enkhuizen op 1 januari 2012 samengevoegd en verhuist men naar de ruim 100 jaar oude Ontmoetingskerk aan de Klopperstraat.
Krabbendijke, J.P. Sinke.
Bron: "De Saambinder"