Wanneer geprobeerd wordt het voorbije jaar kerkelijke enigszins te overzien dan overvalt een gevoel van hulpeloosheid: waar te beginnen en waar te eindigen? Daarom is het goed om eerst de beperkingen van onderstaand overzicht aan te geven. Het gaat niet om het wereldgebeuren niet om ons vaderland en zelfs niet om het geheel van kerkelijk Nederland. Daar zou natuurlijk genoeg over te schrijven zijn. Maar dat kunnen/zullen anderen beter doen. Het gaat dus om het kleine stekje van onze gemeenten, met enige uitstraling naar het grote buitenland.
Want ons past kerkelijk bescheidenheid. Niet alleen getalsmatig, maar zeker ook wanneer we zien op onze zonde en schuld. Dan hoeft het goede dat de HEERE nog laat beslist niet ontkend te worden. Maar het licht van de Heilige Geest zal ons ootmoedig doen buigen in het stof. Naar de maatstaf van Gods recht en eer is er namelijk zoveel dat veroordeelt. Daarbij zijn we een relatief kleine kerkgemeenschap in een wereld in brand, in een land dat het heidendom liever heeft dan het christendom. Te midden van veel kerkelijke verdeeldheid en ontrouw. Niet alleen bij de buren…. Want de hartelijke band aan het geheel van de gemeenten sluit niet uit - maar juist ook in - het delen in hun zonden en schuld. Ook weer pijnlijk gebleken in 2016. Daarom - wie we ook zijn - we hebben verzoening in de Borg nodig voor onze – weer toegenomen - schuld. We hebben Immanuël nodig, om voor God te kunnen bestaan, persoonlijk, huiselijk en …kerkelijk. Wanneer onze gegronde hoop op Immanuël mag staan, dan komt het onderstaande in het juiste licht te staan. Wat zal er in dit ernstige tijdgewricht immers van lege vormendienst overblijven? De waakzaamheid en het gebed moge daarom ons áller leven stempelen. Dan kunnen we het Woord in dit verband beter laten spreken. Uit een veelzeggende korte Psalm (93). Onze Statenvertaling schrijft erboven: ‘de psalmist verhaalt en verheft hier de majesteit, kracht en heiligheid van Christus’ koninkrijk, tot bescherming van Zijn gemeente’.
Erboven
Het middelste gedeelte van de Psalm is er vol van: je voelt de nood! Waar je ook kijkt, overal is dreiging. ‘.. De rivieren verheffen zich, o Heere, de rivieren verheffen haar bruisen…’ Toenemende nood, chaotische taferelen, antichristelijke machten, spanningen en rampen. Waar je ook kijkt overal ‘het bruisen van grote wateren…geweldige baren der zee..’. Aardse tronen wankelen. Wereldgroten verschijnen en verdwijnen. Bedreigingen alom. Ook kerkelijk en geestelijk. Ziet u de vloedgolven niet, waartegen niets bestand schijnt te zijn? De vloedgolven van de verwereldlijking. Het water wordt hoger….Om bang van te worden! Overal satanische machten die proberen als bruisende golven alles te vernietigen. Niets ontziend, noch huwelijk, gezin of gemeente. Een razende wereld. En wij? Doezelen wat voort in onze weeldewaan? Golven zijn sterk, zijn meeslepend…. Maar, wat schrijft deze dichter boven al die angst en dreiging in vers 1? DE HEERE REGEERT! Waar komt het voor ons dus ook op aan? En zeker ook voor onze jonge generatie? Dat het oog dáárvoor geopend wordt. De onveranderlijke Verbondsgod heeft het voor het zeggen, Zijn aanbiddelijke majesteit zit op de troon. Zijn genadetroon blijft gevestigd en geopend, omdat Immanuel daarin een plaats heeft verdiend en gekregen. Boven staat een eeuwig vaste troon. En wat schrijft de dichter onder al die ellende en vrees in vers 5? ‘Uw getuigenissen zijn zeer getrouw, de heiligheid is Uwen huize sierlijk, HEERE tot lange dagen’. Waar komt het voor ons allen dus op aan? Welke plaats we ook innamen in het maatschappelijk en kerkelijk leven van 2016: op de trouw aan Gods Woord, die onder andere in de vruchten van de waarachtige bekering uitkomt, waardoor zonde zonde wordt en zonde zonde blijft. Want de heiligheid is een sieraad voor Gods huis, in elke tijd, voor elke generatie. Omdat de Middelaar Gods nog steeds geschonken wordt tot wijsheid, rechtvaardigheid, heiligmaking en volkomen verlossing. Zo regeert de Heere. Mogen we in dit licht het volgende u aanreiken?
Generale Synode
De Generale Synode kwam op 14 en 15 september en op 4 en 5 oktober bijeen in de Westerkerk te Utrecht. Op 13 september werd in de kerk van de roepende gemeente van Barneveld-Centrum een bidstond gehouden, die geleid werd door de preses van de vorige Generale Synode, ds. J.J. van Eckeveld.
Nadat de vergadering op de morgen van 14 september door ds. D. de Wit was geopend, werd ds. Van Eckeveld voor de zevende achtereenvolgende keer tot preses gekozen.
Ds. P. van Ruitenburg (Chilliwack) bracht namens de gemeenten in Amerika en Canada de groeten over. Ds. Perez Nekwek bracht de groeten over namens de verschillende zendingsgemeenten van Papua en ds. Nicodemus Ude namens de Nigeriaanse zendingsgemeenten.
De agenda vermeldde rapporten en verslagen van het curatorium van de Theologische School, zeventien deputaatschappen, de Cursus Godsdienstonderwijs en de Commissie Catechese. Door middel van deze rapporten en verslagen, die niet minder dan 423 pagina’s omvatten, is verantwoording afgelegd over het beleid en beheer in de periode na het beëindigen van de vorige Synode, in 2013.
De derde scriba, ds. G.J.N. Moens, deed in een aantal artikelen in De Saambinder inmiddels verslag van de vier vergaderdagen. Ook het Reformatorisch Dagblad informeerde de lezers over wat aan de orde is geweest. Op 25 en 26 januari wordt de vervolgvergadering gehouden.
De Generale Synode komt voor de laatste keer bijeen in Utrecht. De Westerkerk is verkocht en krijgt een andere bestemming. De Synode wees het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente te Gouda als vergaderplaats voor de Synode in 2019 aan.
Pastoriezorgen
* Sinds een aantal jaren lijdt ds. C. Neele aan een combinatie van post-polio en MS. Aangezien de gevolgen hiervan zich meer en meer doen gelden en de (verpleeg)zorg voor zijn vrouw te zwaar geworden was, verblijft hij sinds deze zomer in woonzorgcentrum Nebo te Zwijndrecht. Er moge veel gebed en meeleven zijn voor onze geliefde broeder, zijn vrouw en gezin.
* Ds. J. Schipper moest enkele operaties ondergaan, die bepaald niet zonder risico’s waren. Na geruime tijd op de IC-afdeling van het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam te zijn verpleegd, kwam een keer ten goede. Na een verblijf in verpleeghuis Norschoten te Barneveld en bij zijn dochter en schoonzoon te Scherpenzeel, mocht hij op 4 september voor het eerst weer een keer voorgaan in Leerdam. Inmiddels is hij weer in staat tweemaal per zondag te preken.
* Ds. M. Golverdingen moest in verband met toenemende beperkingen als gevolg van zijn gezondheidstoestand (Parkinson en complicaties) het ingrijpende besluit nemen m.i.v. 7 augustus niet meer voor te gaan in de gemeenten.
* Ds. C. Hogchem verbleef in augustus na een hartinfarct enkele dagen in het ziekenhuis. Kort daarna mocht hij zijn ambtelijke werkzaamheden weer hervatten.
* Verschillende gezondheidszorgen zijn er in de pastorieën (geweest). We denken aan de heupcomplicaties bij ds. J. Driessen, de te wensen overlatende gezondheidstoestand van ds. Vermeij, de structurele zorgen van ds. A. Moerkerken, mevr. W. Heijkamp-Snoei te Enkhuizen, van mevr. M.C. Karels-Cromwijk te Hardinxveld-Giessendam, mevr. Van der Net-de Gier, e.a. Het glazen huis moge bezoek van de hemel ontvangen. De Heere mocht ze niet vergeten.
Emeritering
Aan drie predikanten werd eervol emeritaat verleend, na jaren trouwe dienst: 1. Aan ds. M. Mondria per 1 april 2016. Op 7 april nam hij afscheid van zijn gemeente. Van 1973 af bleef hij Waardenburg in liefde trouw.
2. Aan ds. W. Silfhout te Capelle aan den IJssel-Middelwatering per 1 juni 2016. Hij nam op 26 mei afscheid. Zijn brede inzet in het geheel van de gemeente zullen we echt missen.
3. Aan ds. B. van der Heiden te Alblasserdam. Hij hoopt op 31 januari afscheid van zijn gemeente te nemen. Dat valt hem zwaar. Hij had een kloppend hart voor onze jongeren en gehandicapten.
In memoriam
Op 28 februari is ons op 83-jarige leeftijd ontvallen emeritus predikant ds. Chr. van der Poel uit Yerseke. Hij diende vanaf 1965 gedurende ruim 35 jaar uitsluitend de gemeente van Yerseke. Een onvergetelijke vriend en broeder ontviel ons
Een viertal weduwen van emeriti predikanten is overleden:
* Op 28 februari in de leeftijd van 99 jaar: mevrouw. E.W.F. Mol-Hoolhorst. Zij was sinds 22 mei 2015 weduwe van ds. J. Mol.
* Op 24 juli in de leeftijd van 84 jaar: mevrouw J.F. Honkoop-Nijland, sinds 1994 weduwe van ds. P. Honkoop jr..
* Op 9 november overleed in de leeftijd van 87 jaar mevrouw A. Paul-Bos, echtgenote van ds. H. Paul. Opnieuw een weduwnaar onder mijn broeders.
* Op 14 december overleed in de leeftijd van 95 jaar mevrouw M. Honkoop-Barel, Ze was sinds 21 januari 2008 weduwe van ds. A.F. Honkoop.
Zullen we de vele lege plaatsen in de kerkraadsbanken ook niet vergeten Van hen die ons zo stil en trouw dienden, al of niet ambtelijk. Dat zijn er heel veel!
Ambtsjubilea predikanten
Naast ds. C. Sonnevelt en ds. C.J. Meeuse (zie onder ”Koninklijke onderscheidingen”) herdachten niet minder dan zeven (emeriti) predikanten een ambtsjubileum. ‘Geef God de eer’, zij hun begeerte.
* Emeritus predikant ds. J.M. Kleppe herdacht op 17 augustus dat hij 45 jaar geleden als predikant werd bevestigd.
* Op 5 september was het 25 jaar geleden dat ds. C. Hogchem te Genemuiden werd bevestigd tot predikant in Borssele.
* Op 8 september was het 40 jaar geleden dat ds. J.J. van Eckeveld bevestigd werd als predikant te Zeist.
* Op 15 september was het 45 jaar geleden dat ds. J.W. Verweij als dienaar des Woords bevestigd werd in Hendrik-Ido-Ambacht.
* Op 22 september was het 45 jaar geleden dat ds. M.J. van Gelder, emeritus predikant van de gemeente Middelburg-Zuid, zijn ambtelijk dienstwerk in Enkhuizen begon.
* Ook op 22 september was het 40 jaar geleden dat ds. J.S. van der Net in Utrecht tot zijn dienstwerk werd ingeleid.
* Ds. P. Mulder, predikant van Tricht-Geldermalsen, herdacht op 24 september 25 jaar dienaar van het Goddelijk Woord te zijn.
Jubilea evangelisten
* Op 1 januari herdacht H.J. van den Boogaart dat hij 25 jaar als evangelist werkzaam was.
* Op 1 oktober werd stilgestaan bij het 25-jarig jubileum van evangelist G. Baan.
Op hun ‘eenzame’ posten zij de Heere al onze evangelisten gedachtig.
Standplaatsverwissling
Verschillende predikanten wisten zich geroepen (binnenkort) een andere gemeente te gaan dienen. De Heere betone in de vruchten Zijn gunst op het nieuwe arbeidsveld.
Het arbeidsveld van ds. K. Boeder te Terwolde-de Vecht werd verplaatst naar Dirksland.
Ds. A.P. Baaijens vertrok van Doetinchem naar Aagtekerke en ds. S. Maljaars van Middelharnis naar Meliskerke.
Ds. R.A.M. Visser uit Terneuzen nam de herderstaf op in Apeldoorn. Ds. M. Joosse ging van Hendrik-Ido-Ambacht naar Ede.
Ds. H. Hofman te Dordrecht wisselde van standplaats en is nu predikant van Kalamazoo (VS).
Ds. G.M. de Leeuw te Opheusden, ds. P. Melis te Ermelo, ds. A. Schreuder te Rijssen-Zuid en ds. D. de Wit te Barneveld namen een beroep aan naar respectievelijk Grand Rapids (Beckwith Avenue, VS), Oud-Beijerland, Beekbergen en Borssele. Zij hopen begin volgend jaar afscheid te nemen van hun huidige gemeente.
Beroepbaarstelling kandidaten
Door het curatorium van de Theologische School werden twee kandidaten beroepbaar gesteld.
* De weg van kandidaat M.T. Al-Chalabi leidde naar Brakel. De bevestiging vond plaats door ds. A. Moerkerken.
* Kandidaat M.H. Schot mocht zich als dienaar des Woords verbinden aan Hendrik-Ido-Ambacht. Hij werd tot zijn dienstwerk ingeleid door ds. P. Mulder.
Eke keer blijkt hierin weer de aanbiddelijke waarheid van Jesaja 42 vers 16: ‘en Ik zal de blinden leiden in de weg die ze niet geweten hebben….’
Theologische school
De Generale Synode benoemde ds. G. Clements m.i.v. het cursusjaar 2017-2018 tot vaste docent aan de Theologische School. Dit vanwege het feit dat ds. A. Moerkerken zijn docentschap i.v.m. het bereiken van de 70-jarige leeftijd hoopt neer te leggen. Een groot gemis op de Boezemsingel! Een zorg voor het curatorium is de continuïteit van het onderwijs.
Het curatorium liet één persoon toe tot de opleiding aan de Theologische School, te weten P.C. Vlot te Dordrecht.
Tot het vierde leerjaar werden bevorderd: E.J. Boudewijn, J.B. Huisman, J. de Kok en W. Mouw.
De studenten H.J. Agteresch, M. Blok en H.E.P. Fortuyn werden bevorderd naar het derde leerjaar.
Student G.P. van Nieuw Amerongen werd bevorderd naar het tweede leerjaar.
Negen studenten volgen nu de opleiding aan de Theologische School. De oogst blijkt nog steeds groot te zijn, maar de arbeiders zijn weinig. Dat ziende heeft de Christus in bewogenheid met zo velen die herderloos zijn, een bevel gegeven om de Heere des oogstes te bidden, dat Hij arbeiders in Zijn oogst uitstoten zal. Met Gods kracht! Hoe staat het met dit gebed?
Publicaties dr. Golverdingen
Van de hand van dr. M. Golverdingen verscheen het boek ”Geschiedenis van een scheuring”, met als ondertitel: ”De Gereformeerde Gemeenten van 1950-1957”. Ds. P. Mulder heeft in vijf artikelen in De Saambinder enige hoofdzaken uit de inhoud van dit boek weergegeven. Het is goed, dat dit onderzoekswerk verricht werd. Het is verdrietig om dit te lezen. Wat zouden we ervan leren, denkt u? Het boek wordt gezien als een vervolg op: “Om het behoud van een kerk licht en schaduw in de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeenten 1928-1948”, en op de promotiestudie van ds. Golverdingen, “Vernieuwing en verwarring, de Gereformeerde Gemeenten 1946-1950”.
Koninklijkje onderscheidingen
Ook dit jaar werden enkele leden van onze gemeenten een koninklijke onderscheiding toegekend. Van harte hiermee gefeliciteerd! Van de predikanten betrof dit ds. C. Sonnevelt en ds. C.J. Meeuse. Beiden zijn benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De burgemeester van Reimerswaal merkte bij de uitreiking van de ridderorde op dat hem deze erkenning is verleend vanwege zijn inzet en betrokkenheid bij de uitoefening van zijn ambt in Nederland en tot ver buiten de landsgrenzen. Ds. Sonnevelt ontving de onderscheiding tijdens een bijeenkomst t.g.v. zijn 35-jarig ambtsjubileum.
De burgemeester van Goes, die de onderscheiding aan ds. Meeuse uitreikte, stelde dat de ridderorde een passende onderscheiding is voor predikanten voor wie zowel studie en preekvoorbereiding als het voortdurend bezig zijn met het wel en wee van de kudde belangrijk is. Ds. Meeuse werd de onderscheiding uitgereikt tijdens een bijeenkomst in Goes, waarbij ook werd stilgestaan bij het 20-jarig bestaan van het Deputaatschap voor Israël.
25-jarig jubileum M. Bal
Onze geliefde vriend M. Bal herdacht 25 jaar werkzaam te zijn als bibliothecaris aan de Theologische School. Deze veelomvattende functie oefent hij op zeer nauwgezette wijze uit. Hij wordt hierbij trouw terzijde gestaan door zijn vrouw.
Jubilea gemeenten
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de gemeente te Wierden, in november vorig jaar, gaf de kerkenraad een herdenkingsboek uit: “Mijn Woord bewaard”, met als ondertitel ”Klein stekje aan de Veendijk”.
Onder de titel “Van Ansjoviskerkje tot Ontmoetingskerk” verscheen een gedenkboek over de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente te Enkhuizen. In 2012 werd Enkhuizen samengevoegd met de gemeente van Andijk.
Op 12 april bestond de gemeente te Ermelo een halve eeuw. Bij dit feit werd stilgestaan in een herdenkingsdienst, die geleid werd door haar predikant ds. P. Melis.
Op 14 september was het 125 jaar geleden dat de Gereformeerde Gemeente te Meliskerke werd geïnstitueerd. Ter gelegenheid daarvan werd een jubileumboek gepresenteerd: “Troost Mijn volk”.
Het was op 25 oktober 75 jaar geleden dat de Gereformeerde Gemeente te Sprang-Capelle werd geïnstitueerd. In 1980 werd de evangelisatiepost te Tilburg als afdeling bij deze gemeente ondergebracht.
Kerkgebouw en orgel
In een dienst op 2 maart, die geleid werd door ds. G.M. de Leeuw, nam de gemeente te Opheusden een nieuw kerkgebouw in gebruik.
Op 20 april werd in een door ds. G. Bredeweg geleide dienst het uitgebreide en gerenoveerde kerkgebouw van Kruiningen in gebruik genomen.
Voor Nieuw-Beijerland is een nieuwe kerk in aanbouw de nieuwe pastorie ernaast is al bewoond
De gemeente te Stolwijk heeft een pijporgel in gebruik genomen. Het dateert uit 1912 en is afkomstig uit Engeland.
Samenvoeging in de hofstad
De kerkenraden van ’s-Gravenhage en Scheveningen hebben na een proces van bezinning en verkenning -dat enige jaren heeft geduurd- besloten met ingang van 1 oktober 2017 te fuseren. Aan dit besluit ging in beide gemeenten een gemeenteavond vooraf, waar met ruime meerderheid met de fusie werd ingestemd.
Zending
In Gorinchem werd op 18 juni de 60ste zendingsdag gehouden. Aan de bezoekers werd meegedeeld dat ZGG voornemens is een nieuw zendingsveld te openen in Cambodja, in Zuidoost-Azie. Ds. G.W.S. Mulder is ds. G.J.N. Moens opgevolgd als voorzitter van het Deputaatschap voor de Zending. Ds. Moens was vanaf 2008 voorzitter.
Evangelisatie
Begin dit jaar is het classicale inloopcentrum ”De Lichtboei” te Breda geopend. Het inloopcentrum bevindt zich in de Eben-Haëzerkerk van de vroegere Gereformeerde Gemeente in Breda. Het evangelisatiewerk wordt namens de classis Dordrecht gecoördineerd door de Classicale Evangelisatiecommissie.
In september werd het 10-jarig jubileum herdacht van het inloop- en Bijbelhuis ”In de Gouwstraat” in Charlois. Elke zondag is er een korte samenkomst waarin een preek gelezen wordt door coördinator K. Bel, bijgestaan door een ambtsdrager van de Evangelisatiecommissie uit de classis Rotterdam en Ridderkerk.
De Saambinder
De voortschrijdende ziekte waaraan ds. C. Neele al een aantal jaren lijdt, was voor hem helaas aanleiding zijn functie als redacteur van ons kerkelijk weekblad De Saambinder in maart neer te leggen. Hij heeft het redactiewerk sinds januari 2009 met veel inzet mogen verrichten.
In zijn plaats is benoemd J. van ’t Hul, RD-journalist en ouderling van de Gereformeerde Gemeente te Beekbergen. Ook ds. Labee werd als redacteur aan de redactie toegevoegd. Samen met de redactiesecretaris, de heer Verhage, mogen we door Gods goedheid een hecht team vormen. Een viertal dat elkaar wonderlijk goed aanvult.
De heer L.J. Goud, penningmeester van het Deputaatschap ter behartiging van de belangen van De Saambinder, legde zijn taak als penningmeester neer. Hij heeft zijn werkzaamheden op deskundige en trouwe wijze verricht. Zijn plaats is ingenomen door ouderling K.H. de Heer te Rijssen, die reeds secundus was.
Veel lezers van De Saambinder hebben de redactie al meerdere malen gevraagd om aandacht te besteden aan kinderen en jongeren. De redactie heeft, met instemming van het deputaatschap, aan deze verzoeken inmiddels gevolg gegeven. M.i.v. januari zullen twee nieuwe rubrieken verschijnen: ”Rubriek voor kinderen” en ”Rubriek voor jongeren”.
De namen van de personen die de rubrieken zullen verzorgen, zijn elders in deze editie van De Saambinder vermeld.
Kerkelijk bureau en Daniël
In de loop van dit jaar bestond het Kerkelijk Bureau (Woerden), waarvan enige tijd geleden de tenaamstelling gewijzigd is in Bureau voor Kerkelijke Dienstverlening, 50 jaar. Dit bureau, dat negen vaste medewerkers telt, verricht uiteenlopende werkzaamheden voor deputaatschappen en kerkelijke gemeenten. De Heere zegene onze dienstenorganisatie en stelle die tot een zegen.
Op 21 juni was het 70 jaar geleden dat het eerste nummer van het jongerenblad Daniël verscheen. Daniël wil een middel zijn om te verbinden, allereerst tussen jongeren en Gods Woord, maar ook aan de gemeenten.
Bezinning en ontmoeting
Ook dit jaar zijn weer de gebruikelijke regionale en landelijke vergaderingen, bondsdagen en conferenties gehouden. Genoemd kunnen onder meer worden: classicale ambtsdragersbijeenkomsten, de zendingsdag, de Israël(thema)dag, de dag van de evangelisatie, bijeenkomsten van de zondagsscholenbond, de jeugdbond, de mannenbond, de vrouwenbond, de Cursus Godsdienstonderwijs (CGO), de werkgroep voor studenten en de kostersdag. Op elke eerste maandag van september komen onze predikanten op de Boezemsingel samen. Het is een voorrecht dat de opkomst zo trouw – ongeveer 90% - en de sfeer zo goed is!
Overzee
Ds. W. Harinck woonde als afgevaardigde van het Deputaatschap Buitenlandse Kerken in september de tweejaarlijkse Generale Synode van de zustergemeenten in Noord-Amerika, the Netherlands Reformed Congregations, in Grand Rapids bij. Hij deed hiervan verslag in De Saambinder. Want we weten ons hartelijk met het wel en wee van al de gemeenten overzee verbonden. We denken dan ook aan de grote gezondheidszorgen van student Bron.
Tenslotte
U begrijpt wel, dat volledigheid bij het samenstellen van dit overzicht onmogelijk is. Zullen we afsluiten met een opmerkelijk woord dat alleen in Markus 11 vers 11 staat: En Jezus kwam binnen Jeruzalem en in de tempel en als Hij alles rondom bezien had…..ging Hij uit…’ Bij Zijn afscheid van de tempel laat Hij alles rustig op Zich inwerken. Wat zal er toen in Hem zijn omgegaan? De dringende vraag is, wat zou Hij dan nu van ons kerkelijk Jeruzalem zeggen?
Ds. G.J. van Aalst
Bron: De Saambinder