Terugblik op het kerkelijk leven in 2019

In een serie van tien afleveringen is in De Saambinder aandacht geschonken aan het werk op de Theologische School. Curatoren en docenten hebben inzage gegeven in de vakken die, onder de zegen des Heeren en in afhankelijkheid van de werking van de Heilige Geest, worden gegeven.
A. Bolier uit Elspeet, auteur van het boek &rdquo Kersten in kleur&rdquo schreef voor ons een serie over ds. G.H. Kersten. Deze artikelen zijn daarna ook geplaatst in De Wachter Sions, het kerkblad van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland.

In september verscheen de jeugdpagina in een nieuwe vormgeving, en zelfs in kleur.
In oktober presenteerde het deputaatschap ter behartiging van de belangen van De Saambinder de website www.desaambinder.nl Deze site blijkt inmiddels in de behoefte te voorzien, als het gaat om het aanvragen van een abonnement, het doorgeven van adreswijzigingen, of het wijzigen of opzeggen van een abonnement. Via de site kunnen kerkenraden ook (nieuwe) gemeenteleden een cadeau-abonnement schenken. Ook kunnen abonnees langs deze weg aangeven dat ze hun factuur digitaal willen ontvangen.

Onze broeder A.M. Berman is nog steeds bereid om de belangen van ons blad aan de overzijde van de oceaan te behartigen.

Generale Synode

Op dinsdag 10 september begon de Generale Synode 2019 met een bidstond in de kerk te Barendrecht. Voor de laatste maal leidde ds. J.J. van Eckeveld deze dienst. Voor de eerste maal in de geschiedenis kwam de Synode bijeen in Gouda. Ds. J.M.D. de Heer (eerst als derde scriba, later als eerste scriba) schreef de verslagen voor De Saambinder.

Curatorium

Dhr. A.E. Brijder

Dhr. J.M. Evers

Dhr. J.J. Hoogerbrug

Dhr. P. Kleijer

Van maandag 20 mei tot en met woensdag 22 mei vergaderde het curatorium. In die dagen werden diegenen gehoord die zich met een attest van hun kerkenraad bij het curatorium hadden gemeld om te mogen worden toegelaten tot de studie aan de Theologische School. Tot onze dankbaarheid en hartelijke vreugde mochten er drie mannen worden toegelaten, A.E. Brijder uit Werkendam, J.M. Evers uit Masterton (Nieuw-Zeeland) en J.J. Hoogerbrug uit Ammerstol. Mocht de God aller genade de genomen besluiten met Zijn zegen willen achtervolgen.

Op 11 en 13 juni mochten twee studenten voor de gemeenten beroepbaar worden gesteld: G.P. van Nieuw Amerongen en M.L. Dekker. Van Nieuw Amerongen nam het beroep aan naar de grote gemeente van Goes, waar hij op 21 augustus werd bevestigd. Dekker werd op 28 augustus in Gouda bevestigd als herder en leraar van de gemeente Nechama te Nazareth.
Het curatorium van de Netherlands Reformed Theological School mocht tot zijn blijdschap op 5 juni een student toelaten tot de studie voor predikant. Het betrof P. Kleijer uit Coalhurst (Can.).

Emeritaat

		In het korps van predikanten zijn een aantal zaken veranderd. Omdat ds. A. Moerkerken al maanden niet langer kon voorgaan, nam hij op 20 januari afscheid van zijn gemeente Capelle aan den IJssel-West. Het is onze bede voor ds. Moerkerken, die zo veel voor de gemeenten heeft mogen betekenen: &lsquo Dat Zijn gunst uit Sion u bestraal&rsquo &rsquo .
		Na 42 jaar in grote getrouwheid de gemeente van Zeist te hebben gediend, zag ds. J.J. van Eckeveld zich genoodzaakt met emeritaat te gaan. De gevolgen van zijn ziekte, multiple sclerose, in combinatie met zijn leeftijd, noodzaakten hem daartoe. Op 9 april nam hij afscheid. Dat het de ervaring van zijn ziel zou mogen zijn de woorden waarover hij mediteerde in de eerste aflevering van De Saambinder van het afgelopen jaar: &lsquo Jezus Christus is gisteren en heden Dezelfde en tot in eeuwigheid&rsquo .

Afscheid en intrede

Ds. G.W.S. Mulder nam op 10 februari afscheid van Zoetermeer. Tien dagen later deed hij intrede in Ridderkerk.
Ds. C. Hogchem nam op 20 februari afscheid van Genemuiden en verbond zich op 6 maart aan Aalburg.
Ds. A.A. Brugge verliet Lethbridge (Can.) omdat hij het beroep van Doetinchem had aangenomen. Daar werd hij op 24 april bevestigd.
Ds. W.A. Zondag nam het beroep aan naar Dordrecht, waar hij op 2 oktober werd bevestigd.
Ds. H.A. van Zetten werd op 18 december bevestigd tot predikant in zijn tweede gemeente, Nieuw-Beijerland.

Ook bij onze Amerikaanse zustergemeenten vond er een verandering plaats. Ds. E.C. Adams ging van Corsica (South Dakota, VS) naar Picture Butte (Alberta, Can.). Ds. J. den Hoed keerde vanuit Franklin Lakes (New Jersey, VS) terug naar Lynden (Washington, VS). Zijn plaats in Franklin Lakes werd ingenomen door kand. H. de Leeuw. Ds. A.T. Vergunst uit Waupun (Wisconsin, VS) nam een beroep van zijn vorige gemeente in Carterton (Nieuw-Zeeland) aan.

Landelijke dagen

Voor het eerst in de geschiedenis van onze gemeenten werd een diakendag gehouden. Zo&rsquo n 250 ambtsdragers kwamen op 18 januari naar Geldermalsen om zich met elkaar te bezinnen op de taak van de diakonie.
De Bond van Vrouwenverenigingen hield op 9 april haar 72^ste bondsdag, naar goed gebruik in de Adventkerk te Veenendaal. Op deze bijeenkomst werd het jaarthema &lsquo duurzaamheid&rsquo afgerond.
De Bond van Mannenverenigingen dacht op de bondsdag in Woerden, op 9 november, na over de eindtijd. Het deputaatschap voor Israë l organiseert op 28 december de jaarlijkse Israë ldag.

Jubilea gemeenten en predikanten

Verschillende gemeente mochten een jubileum herdenken.
Dirksland herdacht op 13 januari dat de gemeente 150 jaar geleden was geï nstitueerd.
Klaaswaal herdacht op 23 maart het 75-jarig bestaan van de gemeente.
Alblasserdam herdacht in mei haar 40-jarig bestaan. Diezelfde maand bestond de gemeente in Gorinchem 75 jaar.
De gemeente in Waardenburg herdacht op 2 juni zijn 75-jarig bestaan. In Elspeet was op 17 september aandacht voor het eeuwfeest van de gemeente. Barendrecht herdacht in een dienst op 11 december het 125-jarig bestaan.

Ds. L. Blok 50 jaar	Ds. M. Golver- dingen, 40 jaar	Ds. A.B. v.d. Heiden, 40 jaar	Ds. W. Silfhout 25 jaar	Ds. M. Karens 25 jaar
Ds. G. Clements 25 jaar	Ds. A. Vermeij 25 jaar	Ds. E. Hakvoort 25 jaar	Ds. A.T. Ver- gunst, 25 jaar

Ook onder de predikanten waren er dit jaar verschillenden die een jubileum mochten herdenken.
Ds. L. Blok herdacht op 22 april dat hij 50 jaar geleden door zijn oom, ds. P. Blok, werd bevestigd in het ambt van predikant.
Ds. G. Clements herdacht op 2 juni dat het 25 jaar geleden was dat hij in Nunspeet door ds. K. de Gier werd bevestigd tot zendingspredikant.
Ds. A.T. Vergunst was op 31 augustus 25 jaar predikant.
Op 19 september herdacht ds. W. Silfhout zijn 25-jarig predikantenjubileum.
Ds. M. Karens was op 21 september 25 jaar predikant.
Op 26 september was ds. A.B. van der Heiden 40 jaar predikant.
Ds. A. Vermeij herdacht dat hij op 28 september 1994 intrede deed in zijn eerste gemeente, Zwijndrecht.
Op 29 september was het 25 jaar geleden dat ds. E. Hakvoort werd bevestigd tot predikant in de Christelijke Gereformeerde Kerk te Meerkerk.
Op 3 oktober was het veertig jaar geleden dat ds. M. Golverdingen werd bevestigd in zijn eerste gemeente, &rsquo s-Gravenzande.

Zending en evangelisatie

Het werk van zending en evangelisatie mocht zijn voortgang hebben.
Zending: Tijdens een visitatiereis naar Ecuador, in september, werd Jorge Louis Chancay Mieles (1979) toegelaten tot de predikantenopleiding, terwijl Dani Alfonsa Alava Arteaga (1978) de opleiding tot evangelist mocht gaan volgen. Beiden waren lid van de zendingsgemeente El Amparo te Guayaquil. Deze besluiten betekenen een mijlpaal voor het zendingswerk in Ecuador. Het mag gezien worden als een teken dat de Heere in deze grote wereld doorgaat met Zijn eigen werk.
In april benoemde ZGG P.E.B. van Oijen (Woudenberg) als evangelist voor het zendingsveld in Albanië . Op 5 maart werd Hanneke van der Blonk door ZGG uitgezonden als vrouwen-, jeugd- en alfabetiseringswerker in Guinee. Carolien Geluk werd op 25 juni uitgezonden naar Albanië als kinder-, jeugd- en vrouwenwerker. Op 2 juni werd de familie J.S. Baan uitgezonden naar Ecuador.
De traditionele zendingsdag werd op 15 juni voor de 63^ste keer gehouden. De dag werd bijgewoond door 3800 bezoekers.

Evangelisatie: De landelijke evangelisatiedag werd gehouden op zaterdag 16 maart in het Hoornbeeck College in Amersfoort. Het thema van de dag was &lsquo Bruggen bouwen&rsquo . Op zaterdag 28 september werd de landelijke open dag op de evangelisatieposten gehouden.
Voor het eerst in de geschiedenis van onze gemeenten benoemde een plaatselijke gemeente een eigen veldwerker. In Amersfoort ging D.L. Elenbaas voor drie dagen in de week aan de slag om in de stad het Evangelie te verspreiden. Tijdens een kerkdienst op 25 september werd hij voor dit werk aan de gemeente verbonden.
Ook het deputaatschap voor Evangelisatie benoemde een veldwerker. M. van Velden uit Benthuizen ging in Scheveningen leiding geven aan de continuering en uitbreiding van de plaatselijke evangelisatieactiviteiten. Op zondag 8 september werd in Scheveningen het nieuwe inloophuis Het Kompas geopend. Het is een voortzetting van het inloophuis aan de Apeldoornselaan.
De evangelisatiepost te Emmen nam op zaterdag 13 april een nieuw inloophuis annex kringloopwinkel in gebruik.
In verband met de aanstaande pensionering van Joh. Krijgsman benoemde het deputaatschap voor Evangelisatie in december M. Vos uit Nunspeet als zijn opvolger. Zijn benoeming gaat in per maart 2020.

Zij die heengingen

De mens gaat naar zijn eeuwig huis. Ook veel (oud)ambtsdragers gingen de weg van alle vlees. Het is niet doenlijk om op deze plaats al hun namen te noemen, maar het verdriet over hun heengaan dragen we samen met ons mee, in het uitzien of de Heere wil helpen en vertroosten. Op zaterdag 19 januari overleed mevrouw W. Heijkamp-Snoei, echtgenote van ds. G. Heijkamp te Enkhuizen. Ze werd maar 57 jaar. De familie treurt wel zeer, maar niet als degenen die geen hoop hebben. Dat hun troost zou mogen liggen in de wetenschap dat de Kerk des Heeren onwankelbaar vast ligt in de Middelaarshanden van Christus. Op woensdag 3 juli was het Gods tijd om ds. P. Blok (99) uit dit leven weg te nemen. Hij is ingegaan in de plaats waar geen inwoner meer zal zeggen: &lsquo Ik ben ziek&rsquo . Moge zijn nagedachtenis is tot zegen zijn. Een week later, op 10 juli , overleed emeritus predikant ds. H. Paul in de hoge leeftijd van 90 jaar. De zondag ervoor had hij nog gepreekt in Zoetermeer, maar daarna was het genoeg, schreef ds. W. Harinck in zijn In Memoriam in De Saambinder. &lsquo Plotselinge dood, plotselinge heerlijkheid&rsquo . Na een periode van grote zwakte overleed op zondag 29 december ds. M. Golverdingen. Hij was 78 jaar geworden. Met grote liefde en hartelijke verbondenheid heeft ds. Golverdingen de gemeenten mogen dienen. In het " In Memoriam" in De Saambinder van 2 januari 2020 schrijft ds. P. Mulder: &lsquo Nu is hij mogen ingaan in de zalige rust die er overblijft voor het volk van God&rsquo .

Pastoriezorgen

Zorgen en moeiten gaan domineeshuizen niet voorbij. In pastorieë n wonen ook maar mensen als alle andere mensen. Ze zijn even nietig en kwetsbaar.
Ds. A. Vermeij kampte het afgelopen jaar met de gevolgen van een tia. Toch mag hij naar de begeerte van zijn hart weer enig ambtelijk werk doen in zijn gemeente Oosterend.
Ds. J.S. van der Net mocht in maart na maanden van ziekenhuisopname weer thuiskomen bij zijn vrouw. Bij hem was de ziekte van Kahler vastgesteld, waarvoor hij behandeld werd met chemokuren.
Eind mei moest melding worden gemaakt van toenemende zorg over de gezondheidstoestand van ds. G. Mouw.
Op 20 augustus werd ds. A. Moerkerken met een dubbele longembolie opgenomen in het ziekenhuis. Hij bleek ook een longontsteking en een longinfarct te hebben opgelopen. De toestand leek kritiek, maar door Gods goedheid mocht hij gespaard blijven.
Over de gezondheid van ds. A.J. Gunst zijn ook al geruime tijd grote zorgen geweest. Enkele weken lang verbleef hij in het ziekenhuis. Vanwege het steeds slechter functioneren van zijn nieren moest op 29 augustus met nierdialyse gestart worden.
Ds. J. Mijnders werd op 22 oktober na een val in zijn woning opgenomen in het ziekenhuis te Rotterdam.
Bij ds. J.M. Kleppe werd een grote tumor ontdekt in de slokdarm. De tumor bleek niet uitgezaaid te zijn, maar was niet operabel. Groot zijn de zorgen. Dat hij zich maar geborgen mag weten in de handen van Hem Die het in zijn leven niet verkeerd heeft gedaan.
De gezondheidstoestand van ds. C. Neele gaat verder achteruit. Begin november moest hij met een longontsteking worden opgenomen in het EMC te Rotterdam. Inmiddels mag hij weer terug in Salem zijn.
Begin december werd bij ds. B. van der Heiden een ernstige ziekte geconstateerd. Hij heeft een agressieve en ernstige vorm van een hersentumor, waarbij medisch gezien geen perspectief meer te verwachten is. Zijn laatste preek was over de Voorzienigheid uit de Heidelbergse Catechismus. Daar heeft hij veel troost van gehad.
Op 25 november moest ds. F. Mulder onverwachts in het ziekenhuis worden opgenomen. Na aanvankelijke zorgen is gebleken dat er geen onderliggende oorzaken zijn. Wel zal hij de komende tijd wat rustiger aan doen.

Dordtse Kerkorde en Dordtse Leerregels

Nadat in 2018 veel aandacht was gegeven aan de Dordtse Synode (1618/1619) is dit jaar ook veel aandacht geweest voor de Dordtse Kerkorde, die in mei van dit jaar 400 jaar bestond. J.T. van den Berg uit Nunspeet schreef er drie artikelen over in De Saambinder. Zijn conclusie was: &lsquo De vier eeuwen oude DKO verdient het alleszins om in ere te worden gehouden en geeft nog steeds een onmisbaar kader voor een werkelijk gereformeerd kerkelijk leven&rsquo .
De Jeugdbond presenteerde diezelfde maand de Glossy &lsquo Contrast&rsquo , waarin aan jong en oud op een toegankelijke manier de kern van de Dordtse Leerregels wordt uitgelegd.

Promotie &lsquo Bevindelijk preken&rsquo

Op 23 mei promoveerde A. van der Knijff, lid van onze gemeente in Bodegraven, op het proefschrift &lsquo Bevindelijk preken &ndash Een empirisch-homiletisch onderzoek naar bevinding in de prediking binnen de Gereformeerde Gemeenten&rsquo . Ds. J.J. van Eckeveld besprak zijn proefschrift in twee artikelen in De Saambinder. Het proefschrift was ook aanleiding voor een studiedag, op 16 november, over de prediking in de Gereformeerde Gemeenten.

Gebouwen

De Gereformeerde Gemeente van Utrecht nam op 20 juli een nieuw kerkgebouw in gebruik, de Nieuwe Westerkerk in Leidsche Rijn. De openingsdienst werd geleid door ds. W. Harinck.
Het kerkgebouw van Rotterdam-Alexanderpolder is gerenoveerd en verbouwd en werd op 26 augustus weer in gebruik genomen.
De gemeente van Rotterdam-Centrum heeft een nieuwe kerkzaal in gebruik genomen. De officië le opening ervan vond plaats op 29 november, samen met de nieuwbouw van de Theologische School. Deze nieuwbouw is verrezen op dezelfde plaats waar voorheen het historische kerkgebouw aan de Boezemsingel stond. Hier wordt ook het Documentatiecentrum van onze gemeenten ondergebracht.

9 oktober was het een bijzondere dag voor de gemeenten overzee. Op die dag mocht de gemeente Nobleford worden geï nstitueerd. Ook werd een eigen kerkgebouw in gebruik genomen en werden er ambtsdragers bevestigd.

Predikantenconferentie

Op maandag 2 september werd in Rotterdam de gebruikelijke predikantenconferentie gehouden. Zo&rsquo n 55 ambtsbroeders luisterden naar twee lezingen over het Heilig Avondmaal. Ds. B.J. van Boven sprak over het avondmaalsformulier, aan de hand van een verklaring uit 1761 van Jac. van Houte, diaken te Zierikzee. In de tweede lezing sprak ds. G. Clements over het thema: de functie van de wet en het Heilig Avondmaal. Het was een broederlijke ontmoeting en voor allen een leerzame dag, die werd afgesloten door ds. B. van der Heiden.

Psalm 51

Een overzicht als dit heeft altijd iets onbevredigends. Vooral ook door de zaken die niet genoemd (kunnen) worden. Het Kerkelijk Jaarboek verzorgt ook ieder jaar een overzicht, maar dan uitvoeriger, onder verantwoordelijkheid van het deputaatschap Vertegenwoordiging en voorlichting. Daarom verwijzen we voor de zekerheid en volledigheid daar graag naar.

&lsquo Doe wel bij Sion naar Uw welbehagen bouw de muren van Jeruzalem op&rsquo (Ps. 51:20), is onze afsluitende bede.

J. van &rsquo t Hul, redactie De Saambinder