Vervolgzitting Generale Synode, dag 5 en 6

Vakdocenten Theologische School GG benoemd als docent

Het curatorium van de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten (GG) heft het onderscheid tussen vaste- en vakdocenten op. De huidige vakdocenten zijn woensdag door de synode benoemd tot vaste docent. Dat bleek woensdagochtend tijdens de vijfde zittingsdag van de generale synode van de GG. De vergadering stelde een vernieuwd mandaat vast voor het curatorium van de Theologische School. Tussen de twee typen docenten waren verschillen in benoemingswijze en in taak. Vakdocenten werden benoemd door het curatorium, vaste docenten door de generale synode. Vaste docenten geven meerdere vakken, vakdocenten é é n. In de praktijk is er volgens ds. J. J. van Eckeveld, voorzitter van het curatorium, weinig verschil meer tussen de werkzaamheden van vaste- en vakdocenten. Vandaar dat het curatorium het onderscheid wil opheffen. Dat betekent dat alle docenten voortaan door de synode worden benoemd.

De kwestie is mede actueel doordat de rector van de Theologische School, ds. P. Mulder, aan het einde van het cursusjaar vanwege zijn leeftijd afscheid zal nemen als docent. Hij is een van de vaste docenten, naast ds. G. Clements. Er zijn vier vakdocenten: ds. J. M. D. de Heer, ds. B. Labee, ds. A. Schot en ds. D. de Wit. Deze werden door de synode op voordracht van het curatorium benoemd tot docent. De vakken die ds. Mulder doceert &ndash kerkgeschiedenis, kerkrecht, catechetiek en voor de leerjaren 1 en 2 dogmatiek&ndash worden overgenomen door de andere docenten.

Tijdens de zitting werden diverse secundi gekozen voor verschillende deputaatschappen. In het curatorium van de Theologische School hebben de afgelopen tijd veel wisselingen plaatsgevonden. Als secundus curatoren werden verkozen ds. B. J. van Boven (De Valk-Wekerom), ds. S. Maljaars (Meliskerke), ds. G. van Manen (Elspeet) en ouderling M. de Geus (Middelharnis).

Synode GG stelt herziene kerkorde vast

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GG) heeft woensdag de tekst vastgesteld van een herziening van de kerkorde.

Tot nu toe hanteerden de GG vrijwel onveranderd de tekst van de Dordtse Kerkorde (DKO) uit 1619. Daarbij werd in een door de synode vastgesteld handboek een toelichting gegeven. Inmiddels bleken zowel tekstuele als inhoudelijke aanpassingen van de kerkorde onvermijdelijk.

De herziene kerkorde is opgesteld in samenwerking met de commissie kerkrecht van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland (GGiN). De GG en de GGiN krijgen een kerkorde met een identieke tekst. Alleen in de toelichting zitten kleine verschillen, bijvoorbeeld omdat de kerkverbanden een verschillende vergaderstructuur kennen.

Nu de tekst van de kerkorde is vastgesteld, gaan de deputaten kerkrecht in gesprek met alle twaalf classes in de GG. Na die voorlichtingsronde bepaalt het deputaatschap vertegenwoordiging en voorlichting de invoeringsdatum van de kerkorde.

De synode stelde ook een nieuw ondertekeningsformulier vast. Ambtsdragers wordt daarin gevraagd met hun handtekening in te stemmen met Gods Woord, de gereformeerde belijdenis en de kerkorde. In de herziene kerkorde is ondertekening van het formulier als verplichting opgenomen.

Ouderling K. Bel (Capelle aan den IJssel-Middelwatering) vroeg naar de mogelijkheid om in het formulier ook het ambtsgeheim op te nemen. De synode besloot dit geen plaats te geven in het ondertekeningsformulier, maar om in de kerkorde een bepaling over de zwijgplicht voor (oud-)ambtsdragers op te nemen.

De synode stemde in met een nieuwe appelregeling. Hierin is vastgelegd op welke manier een beroep verloopt tegen een beslissing in de kerkelijke rechtsgang. De aangenomen appelregeling kent enkele wijzigingen met de huidige situatie. Zo wordt in iedere classis een voorbereidingscommissie ingesteld. Deze kan de behandeling van een appelschrift procedureel voorbereiden en zo de afhandeling bespoedigen. Ook kan deze commissie voorstellen dat de classis een voorlopige voorziening treft, in afwachting van de beslissing van een meerdere vergadering.

De beraadslaging over appelzaken vindt op meerdere vergaderingen voortaan plaats in afwezigheid van de appellant en de betrokken kerkenraad. Tweede preses ds. A. Schreuder: &bdquo Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat de kerkenraad een stap terug doet in de beraadslaging over appelzaken waarbij men zelf partij is.&rdquo

Ds. W. Silfhout, die betrokken was bij de opstelling van de regeling, gaf aan dat bij de inrichting van de kerkelijke rechtsgang de spanning tussen kerkelijk en wereldlijk recht merkbaar is. &bdquo Het is een uitdaging om een regeling te maken die enerzijds zoveel mogelijk recht doet aan het geestelijk karakter van het kerkrecht, en tegelijk niet in strijd is met de burgerlijke wetgeving.&rdquo

Het deputaatschap kerkrecht gaat in opdracht van de synode een nieuwe editie uitbrengen van het boek &rdquo In goede orde&rdquo . Deze titel zal onder andere de nieuwe kerkorde bevatten met de daarbij behorende toelichting, de nieuwe appelregeling, het statuut van de GG en de regelingen voor kerkvisitatie en voor de consulent.

GG krijgen meldpunt seksueel misbruik

De Gereformeerde Gemeenten (GG) krijgen een meldpunt voor seksueel misbruik in kerkelijke relaties. Dat besloot de generale synode van de GG woensdag. Hoe het meldpunt er precies uit gaat zien is een kwestie van uitwerking door een daarvoor ingestelde commissie. Die moet echter voortvarend te werk gaan. Tweede voorzitter ds. A. Schreuder: &bdquo De start van het meldpunt kan niet wachten tot over drie jaar de volgende synode bijeenkomt. Dat is te laat.&rdquo

Ds. F. Mulder gaf namens de commissie aan dat de instelling van een meldpunt gezien de maatschappelijke ontwikkelingen noodzakelijk is. &bdquo We willen een kerkelijk ingekaderd meldpunt, met de nodige waarborgen.&rdquo

Preses ds. P. Mulder onderstreepte dat kerkelijke procedures nooit ertoe mogen leiden dat er in ernstige misbruikzaken geen aangifte bij de politie wordt gedaan. &bdquo Wat bij de rechter thuishoort, hoort bij de rechter. Bij bijvoorbeeld ernstige incestzaken mogen we als kerken nooit de indruk wekken: we lossen dit zelf wel op. We mogen mensen in zo&rsquo n geval niet van een gang naar de rechter weerhouden.&rdquo

De kerkvergadering nam ook een rapport aan van de synodale commissie huwelijk. Dit spitst zich toe op de kerkelijke omgang met echtscheiding. Op basis daarvan komt een nieuwe uitgave van het boek &rdquo De heilige huwelijkse staat&rdquo , uit 2010.

Beloften

De synode van de Gereformeerde Gemeenten heeft woensdag ingestemd met een rapport over de beloften. Dat ging met name in op het onderscheid tussen verbondsbeloften en evangeliebeloften. In het rapport wordt uitgesproken dat met de verbondsbeloften niets anders bedoeld wordt dan de onvoorwaardelijke beloften, terwijl met de evangeliebeloften de voorwaardelijke beloften bedoeld worden. Ds. J. J. van Eckeveld sprak, namens de commissie die het rapport schreef, de hoop uit dat met deze conclusie ook misverstanden in gesprekken met andere kerkverbanden zouden kunnen worden weggenomen.

Overleg

Preses ds. Mulder deelde aan het begin van de vergadering mee dat er toch een vorm van overleg blijft bestaan tussen de GG en de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland (OGGiN). De OGGiN hebben sinds de septembervergadering aangegeven het overleg tussen beide kerken toch te willen voortzetten.

Pastoraal werker

Tijdens de vergadering van de synode woensdag werd een rapport aangenomen over de positie van pastoraal werkers in de gemeenten. De synode van 2010 stelde vast dat het via een arbeidsovereenkomst aanstellen van een pastoraal werker &bdquo een nauwelijks begaanbare weg is.&rdquo Tien jaar later moet volgens synodepreses ds. P. Mulder worden vastgesteld dat de behoefte aan pastoraal werkers is gegroeid.

De synode geeft nu meer ruimte om ouderlingen extra pastoraal werk te laten doen tegen betaling. Er komt een modelregeling die gemeenten kunnen gebruiken. &bdquo Maar de kerkenraad moet een eigenstandige afweging maken wat ze wel of niet in een arbeidscontract formuleert.&rdquo

Op voorstel van tweede voorzitter ds. A. Schreuder worden pastoraal werkers binnen de GG op de hoogte gebracht van de synodebesluiten.

De laatste synodedag

De generale synode 2019 is donderdag (dag 6) in Gouda afgesloten.

De vergadering besprak tal van onderwerpen, waaronder de verstaanbaarheid van de Statenvertaling.

Op voorstel van het moderamen nam de vergadering een verklaring aan die stelt dat het de verantwoordelijkheid is van de kerk &bdquo dat er een getrouwe uitgave van de Statenvertaling is zoals bedoeld door onze Dordtse vaderen en die bij het lezen geen onnodige misverstanden oproept.&rdquo Daarbij zijn de tekst van de Bijbel en ook van de kanttekeningen van belang, zo zei preses ds. P. Mulder.

&bdquo De overtuiging van Dordt was dat de Bijbel duidelijk moet zijn omdat dit het middel is tot zaligheid en ook voortgang moet hebben in de lijn der geslachten&rdquo , zo stelt de verklaring. Het moderamen werkt aan een toelichting, die de komende maanden via De Saambinder wordt verspreid.

Een door de synode ingestelde commissie moet de bezinning voortzetten en contacten onderhouden met betrokkenen. Aan de commissie zijn ds. D. de Wit (Borssele) en ds. G. Clements (Gouda) toegevoegd.

CGO

De synode besprak opnieuw een voorstel over de hbo-opleiding tot godsdienstleraar van de Cursus Godsdienstonderwijs (CGO). De CGO werkt aan een samenwerkingsovereenkomst met Driestar educatief, die binnenkort definitief vorm moet krijgen. Door deze samenwerking is onder meer overheidsbekostiging mogelijk voor de opleiding. Ds. Clements benoemde als aandachtspunt een mogelijk tekort aan docenten voor de diverse CGO-opleidingen.

Uitgebreide bespreking kreeg een rapport van de commissie toerusting in verband met moderne media. Verschillende afgevaardigden spraken, in lijn met het rapport, hun zorg uit over de toenemende invloed van media en riepen op tot vreemdelingschap. Ds. De Wit: &bdquo Het rapport benadrukt distantie, terwijl we de problematiek overal om ons heen zien. Past ons hier geen reflectie? Onze jongeren zoeken op internet naar filmpjes over het geloof, maar horen ze ook nog weleens iets van ons? Laten we horen hoe goed het bij de Heere is?&rdquo

Ouderling J. H. Mauritz (Woerden) stelde dat de band met jongeren &bdquo een van de belangrijkste punten van de komende tijd zal worden. Laat ouderlingen proberen minimaal jaarlijks persoonlijk met hun catechisanten te spreken. Daar liggen de mogelijkheden om het hart van jongeren te raken.&rdquo

De commissie kreeg mandaat van de synode om zich te bezinnen op de mogelijkheden om de geloofsleer via digitale kanalen beschikbaar te stellen.

Afsluiting

Preses ds. Mulder sprak ter afsluiting van de synode enkele woorden over Hooglied 4:16. Een vergadering vormt niet de kern van het kerkelijke leven, aldus de predikant. &bdquo Het gaat om de prediking, die iedere zondag mag klinken. Daarbij moet alles van ons wegvallen. De bruid bad: Ontwaak, noordenwind en kom, zuidenwind. Als dat gebeurt en de Geest het uit Christus neemt, dan komt mijn Liefste tot Zijn hof, tot Zijn eigen werk. Wij brengen niet anders voort dan stinkende vruchten, maar Christus alleen is vruchtbaar. Hij mocht daarvan iets schenken in onze gemeenten, in onze harten en levens, opdat Zijn Naam geheiligd wordt en Zijn koninkrijk kome.&rdquo

Op verzoek van de preses besloot ds. J. M. D. de Heer de vergadering. Hij liet zingen Psalm 132 vers 10 en 11 en ging voor in gebed.

De volgende synode van de GG komt naar verwachting in september 2022 bijeen. Als roepende kerk is Gouda aangewezen. De vergadering zal daar ook plaatshebben.

Door samenwerking met het Reformatorisch Dagblad was het mogelijk deze tekst hier te plaatsen.